Nederland een voorbeeld voor Europa met effectiviteit zero-emissiezones

In dit artikel:

Een nieuw rapport van de Clean Cities Campaign stelt dat Nederland ruim aan kop loopt bij de elektrificatie van stedelijke logistiek dankzij de invoering van zero-emissiezones (ZEZ). Sinds januari 2025 gelden ZEZ-regels in achttien Nederlandse steden, wat heeft geleid tot een sterke toename van elektrische bestelauto’s en vrachtwagens en een duidelijke terugloop van dieselvoertuigen in stadscentra.

In de eerste helft van 2025 was 78% van alle nieuw geregistreerde bestelauto’s in Nederland elektrisch, tegenover gemiddeld 9% in de EU. De verkoop van elektrische vrachtwagens steeg met 188% en vertegenwoordigt een kwart van de nieuwe e-trucks in Europa. Gemeenten met een ZEZ of aangrenzende gebieden zien een snellere wissel naar elektrisch vervoer dan gemeenten zonder zone. De overheid combineert gefaseerde invoering met financiële prikkels (onder andere SEBA en AanZET), fiscale voordelen en tijdelijke vrijstellingen; sinds juli 2025 wordt gecontroleerd met kentekencamera’s, met boetes van €120 (bestelauto’s) en €310 (vrachtwagens).

De effecten zijn al lokaal zichtbaar: Maastricht halveerde bijna het aantal sterk vervuilende bedrijfsvoertuigen na start van handhaving. Grote logistieke spelers passen hun strategie aan — PostNL rijdt emissievrij in 27 binnensteden en Albert Heijn gebruikt meer dan 50 e-trucks voor leveringen naar 29 ZEZ-steden. Internationaal inspireert het Nederlandse model landgenoten; Denemarken, Zweden en Noorwegen werken aan vergelijkbare kaders. Clean Cities roept EU-landen op om vroegtijdig ZEZ’s aan te kondigen, subsidies en laadinfrastructuur te regelen en nationale en lokale regels op elkaar af te stemmen. Met 33 Europese steden die ZEZ-plannen hebben voor 2030 fungeert Nederland volgens het rapport als blauwdruk voor schonere stedelijke logistiek.